خرمشهر یکی از شهرهای جنوبی استان خوزستان و مرکز شهرستان خرمشهر است. این شهر در محل تلاقی رودخانههای اروندرود و کارون و در ناحیهای باتلاقی و پست در دلتای رودخانه اروندرود قرار گرفته و 23 کیلومتر مربع مساحت دارد.
خرمشهر به جهت واقعشدن در مجاورت خلیج فارس و کشور عراق، از اهمیت استراتژیک اقتصادی، تجاری و سیاسی ویژهای برخوردار است. این شهر در انتهاییترین نقطه استان خوزستان قرار گرفته و اسکلههای آن در کرانههای رودخانه اروندرود جای گرفتهاست.
شهر خرمشهر در چهارم آبان 1359 در پی 35 روز پایداری و جانفشانی به اشغال نظامیان عراقی درآمد و به مدت 578 روز (19 ماه) در تصرف بعثیها باقی ماند.
آزادسازی خرمشهر با تکیه بر علم و ایمان نیروهای داخلی، از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران به شمار میرود. امام خمینی(ره) در این رابطه فرمودند: "خرمشهر را خدا آزاد کرد."
خرمشهر، سوم خرداد سال 1361 به دست رزمندگان اسلام آزاد شد.
فتح خرمشهر در تاریخ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است.فتح خرمشهر در زمانی کمتر از 24 ساعت، موجب شد که بخش قابل توجهی از نیروهای مهاجم عراقی به اسارت نیروهای جمهوری اسلامی ایران درآیند
خبر آزادی خرمشهر آن چنان شگفتآور بود که در سراسر میهن اسلامی ما مردم را به وجد آورد. با اعلام خبر فتح خرمشهر مردم ایران مانند خانوادهای بزرگ که فرزند از دست رفته خود را باز یافته است اشکهای شادی و شعف خود را نثار روح شهدای حماسهآفرین صحنههای شورانگیز این نبرد کردند.
برای پی بردن به عظمت این نبرد حماسی کافی است بدانیم که نیروهای متجاوز عراق پیش از نبرد سرنوشتساز رزمندگان ما برای آزادی خرمشهر در اطلاعیهای به نیروهای خود دستور داده بودند که در دفاع از خرمشهر همانطور که از بصره، بغداد و تمام شهرهای عراق دفاع میکنند باشند.
همچنین تجهیزات و امکانات دفاعی دشمن در این منطقه نشان میداد که عراق خرمشهر را به عنوان نماد پیروزی خود در جنگ به حساب آورده و قصد داشته است به هر قیمت، این شهر را در تصرف نیروهای خویش نگهدارد.
هنگامی که مرحله اول و دوم عملیات بیتالمقدس به پایان رسید و رزمندگان ما در اطراف خرمشهر مستقرشدند، رادیوی رژیم بعثی، میکوشید در تبلیغات دروغ خود، حضور نیروهای عراق را در خرمشهر به رخ بکشد تا توجیهی برای ترمیم روحیه نیروهای شکست خورده عراق باشد.
فتح خرمشهر در زمانی کمتر از 24 ساعت، موجب شد که بخش قابل توجهی از نیروهای مهاجم عراقی به اسارت نیروهای جمهوری اسلامی ایران درآیند.
نبرد بزرگ، سرنوشتساز و غرورآفرین بیت المقدس که برای رها سازی خرمشهر از سلطه نیروهای مهاجم عراقی انجام شد، از 10 اردیبهشت تا 4 خرداد ما 1360 به طول انجامید.
این نبرد حماسی علاوه بر پایان بخشیدن به 19 ماه اشغال بخشی از حساسترین مناطق خوزستان و آزادسازی خرمشهر، ضربهای سهمگین و کمرشکن به توان رزمی و جنگطلبیهای دشمن مهاجم وارد ساخت.
عملیات بیتالمقدس به عنوان برجستهترین عملیات پدآفندی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در تاریخ نظامی 8 سال دفاع مقدس ثبت شده است.