- مهاجرت پرندگان
کوچ یا مهاجرت پرندگان به سفرهای منظم فصلی می‌گویند که بسیاری از گونه‌های پرندگان انجام می‌دهند. سفر پرندگان ممکن است در پاسخ به تغییرات آب و هوا، دسترسی به مواد غذایی، و یا زیستگاه باشد. گاه برخی از این سفرها را «مهاجرت واقعی» نمی‌نامند زیرا نامنظم بوده و یا یک‌طرفه هستند (مانند دور شدن پرندگان جوان از زادگاه خود، و پراکندگی). ویژگی مهاجرت، نظم فصلیِ سالانهٔ آن است. در مقابل، بعضی از پرندگان کاملاً غیرکوچنده (غیرمهاجر) هستند.
نامگذاری روز جهانی پرندگان مهاجر
به منظور افزایش توجه جهانی به موضوع اهمیت پرندگان مهاجر، از سال 2006 میلادی توافقنامه پرندگان مهاجر آبی آفریقا- اوراسیا (AEWA) اقدام به نامگذاری و برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر نموده است. در هر سال شعار روز جهانی پرندگان مهاجر بر روی هدف و عنوان بخصوصی متمرکز می گردد به عنوان مثال شعار روز جهانی پرندگان مهاجر در سال 2006 عبارت بود از ، پرندگان مهاجر هم اکنـون به کمــک مــا نیازمندند.
اهداف برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر
برگزاری
روز جهانی پرندگان مهاجر به منظور ترغیب مردم به مشارکت فعال در حفاظت از
پرندگان مهاجر می باشد. سایر اهدافی که از برگزاری مراسم در این روز می
توان انتظار داشت این است که مسؤولان کشورها ، سازمان های مردم نهاد،
باشگاهها، دانشگاهها، مدارس و ... در سراسر دنیا فعالیت ها و برنامه هایی
را طراحی و اجرا کنند تا ضمن افزایش آگاهی عمومی، به حفاظت از این پرندگان و
زیستگاه آنان کمک شود.
پرندگان مهاجر در ایران
535 گونه پرنده‌ای که در ایران دیده می‌شود، حدود یک‌سوم از پرنده‌های کل دنیا را تشکیل می‌دهند، افزون بر این براساس آمارهای بین‌المللی می‌توان گفت 4/12 درصد از کل پرندگان دنیا یعنی بیشتر از 192 گونه پرنده اکنون با خطر انقراض دست و پنجه نرم می‌کنند. بخش بزرگی از پرندگانی که در ایران وجود دارد مهاجر هستند، این پرندگان به چند گروه تقسیم می‌شوند؛ گروهی که بومی کشورمان محسوب می‌شوند و در ایران زاد و والد می‌کنند، گروه دیگر پرندگان مهاجر زمستانه هستند و گروه دیگر را پرندگانی تشکیل می‌دهند که بهار و تابستان به کشورمان سفر می‌کنند، البته گروه دیگری نیز مهاجر عبوری هستند و برای حدود چند هفته مهمان تالاب‌های کشورمان می‌شوند.
عمده پرندگان مهاجر کشور گروهی هستند
که پاییز و زمستان‌گذران هستند و از سیبری غربی و اروپای غربی به ایران
مهاجرت کرده و بیشتر در استان‌های شمالی کشور دیده می‌شوند. حدود 65 درصد
از پرندگان مهاجر را قو، غاز، اردک، آبچلیک و کاکایی‌ها تشکیل می‌دهند.
پرنده‌هایی مانند طاووسک، فلامینگو، اردک سرسبز، اردک سرسفید و زاغ بور در همه فصول در کشورمان دیده می‌شوند، اما گونه‌هایی نظیر خوتکا، قوی گنگ و غاز و پلیکان خاکستری زمستان‌ها در ایران دیده می‌شوند. گونه‌های دیگری نیز مانند سلیم طوقی کوچک، حواصیل ارغوانی و زرد و گلاریول بال سرخ در بهار و تابستان قابل رویت هستند، افزون بر این پرنده‌ای مانند آبچلیک نیز جزو گونه‌های مهاجر عبوری به حساب می‌آید.
توصیه هایی برای حفاظت از پرندگان و زیستگاههای آنان:
√ ممانعت از شکار پرندگان
√ حفاظت از مناطق و ممانعت از تخریب زیستگاه آنان
√ مد نظر قرار دادن راهکارهای اجرایی توسعه پایدار جهت کاهش اثرات سوء بر زیستگاه¬های پرندگان
√ لزوم اجرای طرحهای ارزیابی زیست محیطی در مناطق مهم تجمع پرندگان و یا مسیر های اصلی پروازشان
√ ساخت برجهای کوتاه تر
√ کاهش فرکانس چراغهای چشمک زن اطراف برجها
√ حذف چراغهای غیرضروری
√ عدم استفاده از شیشه های رفلکس
√ ساخت سازه های جدید خارج از مسیر مهاجرت و محل تجمع پرندگان خصوصاً گونه های در معرض خطر و پرندگان شکاری
